Wśród kilku realizowanych obecnie w regionie Warmii i Mazur projektów LIFE, jest także projekt pn. Czynna ochrona zagrożonych gatunków płazów i gadów na obszarach Natura 2000 w Europie, LIFE17 NAT/PL/000011 (2018-2023). Projekt poświęcony jest głównie dwóm gatunkom: żółwiowi błotnemu Emys orbicularis oraz kumakowi nizinnemu Bombina bombina, które są gatunkami parasolowymi - działania ochronne skierowane na te gatunki pośrednio przyczyniają się również do ochrony innych gatunków występujących w danym środowisku.

Całkowity koszt projektu to 2.77 mln euro, z czego Komisja Europejska pokrywa 60%, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 30,77%, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie 0,7%, a resztę współbeneficjenci, tj.: Województwo Warmińsko-Mazurskie reprezentowane przez Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej, Stowarzyszenie „Człowiek i Przyroda” oraz firma Amphi International ApS.  

Głównym celem projektu jest poprawa warunków życia płazów i gadów w pięciu obszarach Natura 2000 („Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo” PLH280055, „Ostoja Piska” PLH280048, „Puszcza Romincka” PLH280005, „Ujście Ilanki” PLH090015, „Sydfynske Øhav” DK008X201) poprzez realizację działań ochronnych, takich jak:

• budowa progu piętrzącego w Nowych Sadach (Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo), w celu wzmocnienia siedliska bytowania tego rzadkiego gada;
• budowa dolnych przejść dla drobnych zwierząt kręgowych, w celu ograniczenia śmiertelności oraz likwidacji barier izolujących populacje m.in. żółwia błotnego;
• rewitalizacja 62 oczek wodnych dla płazów oraz siedlisk żółwia błotnego na Warmii i Mazurach i w Danii;
• budowa zimowisk (kryjówek) dla istotnych populacji płazów w Polsce i Danii (płazy, jako zwierzęta zmiennocieplne, spędzają zimę w stanie hibernacji, do czego niezbędne są im bezpieczne kryjówki);
• ochrona siedlisk lęgowych żółwia błotnego (Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo) – zabezpieczanie lęgów przed zniszczeniem przez drapieżniki oraz usunięcie nadmiaru roślinności z terenu lęgowiska;
• odtworzenie duńskiej populacji kumaka nizinnego w celu zachowania jej zmienności genetycznej (tworzenie populacji lustrzanych poprzez pobieranie skrzeku kumaka z wytypowanych stawów, przetrzymaniu ich w sztucznych warunkach, a następnie przeniesieniu dojrzałych płazów do nowych zbiorników wodnych).

W projekcie będą także realizowane działania informacyjno-edukacyjne, polegające na rozpowszechnianiu materiałów informacyjnych, organizacji 15 spotkań edukacyjnych  oraz montażu w terenie tablic informacyjnych.

Bezpośrednim rezultatem projektu będzie m.in. zwiększenie powierzchni zachowanych siedlisk lęgowych żółwia błotnego z 0,4 ha do 1,4 ha, odtworzenie powierzchni siedlisk bytowania żółwia błotnego z 0,19 ha do 2,75 ha, odtworzenie 62 miejsc rozrodczych dla kumaka nizinnego, budowa 24 miejsc hibernacji dla kumaka nizinnego, likwidację barier w trzech korytarzach migracyjnych żółwia błotnego oraz wsiedlenie 3000 kijanek i osobników młodocianych w odtworzonych oczkach osobników dorosłych kumaka nizinnego.

Więcej informacji o projekcie.

Żółw błotny – opis gatunku (autor: dr Anna Krzysztofiak)

Kumak nizinny – opis gatunku (autor: dr Anna Krzysztofiak)

W galerii rysunki autorstwa dr Anny Krzysztofiak ze Stowarzyszenia „Człowiek i Przyroda”.

Rys. 1. Żółw błotny
Rys. 2. Kumak nizinny
Rys. 3. Spodnia strona ciała kumaka nizinnego