Zmniejszenie się liczby stanowisk występowania i zagęszczenia ślimaka winniczka na Warmii i Mazurach to główne przyczyny decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie dotyczącej wstrzymania zbioru w 2016 r. Tym samym w tym roku na terenie województwa warmińsko-mazurskiego nie będzie prowadzone pozyskanie tego mięczaka.

Ślimak winniczek Helix pomatia podlega w Polsce częściowej ochronie gatunkowej. Można go zbierać jedynie przez 30 dni w roku, w okresie od 20 kwietnia do 31 maja. Przy czym, do zbioru dopuszczone są wyłącznie osobniki o średnicy muszli powyżej 30 mm. Aby w zgodzie z prawem zbierać winniczki do celów przetwórstwa spożywczego, należy mieć zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

Wyniki porównawczych badań rozmieszczenia, liczebności, struktury wielkościowej i wiekowej populacji winniczka Helix pomatia w województwie warmińsko-mazurskim, prowadzonych w roku 2014 i w latach 2005-2006, wykazały zmniejszenie się liczby stanowisk występowania i zagęszczenia osobników ślimaka winniczka. Procentowy udział osobników o wymiarach muszli powyżej 30 mm średnicy wyniósł tylko 58% i uległ znacznemu zmniejszeniu w stosunku do 64% zanotowanych w latach 2005-2006.

Powyższe wyniki jednoznacznie wskazały na osłabienie populacji ślimaka winniczka w województwie warmińsko-mazurskim i konieczność jej ochrony. Z tego względu w latach 2014 i 2015 nie prowadzono pozyskania tego gatunku w województwie warmińsko-mazurskim. Niestety w roku 2015 nadal panowały niekorzystne dla rozrodu ślimaka winniczka warunki pogodowe wynikające przede wszystkim z panującej suszy.

W bieżącym roku, dzięki wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie, możliwe będzie wykonanie kolejnych badań dotyczących rozmieszczenia, liczebności, struktury wielkościowej i wiekowej populacji winniczka Helix pomatia w województwie warmińsko-mazurskim. Wykonanie badań umożliwi porównanie wyników uzyskanych bezpośrednio przed i w okresie zaprzestania zbierania, a także pozwoli na realną ocenę obecnego stanu populacji tego gatunku. Dla zachowania obiektywności badań nie jest możliwe jednoczesne ich prowadzenie i pozyskanie ślimaka.